1. კომპენსატორული
ეს ის სიზმრებია, რომელშიც გვაქვს და ვაკეთებთ იმას რასაც რეალურ ცხოვრებაში ვერ ვახორციელებთ და მასზე ვოცნებობთ. მაგ: ვამარცხებთ ჩვენს კონკურენტებს, ვხდებით მსოფლიო ბრძანებლები, ვცხოვრობთ ფეშენებელურ ვილებში, გვაქვს მილიონი დოლარი თვეში შემოსავალი. ასეთი ტიპის სიზმრის ფუნქციაა დააბალანსოს ადამიანის ფსიქიკური მდგომარეობა, მისცეს გასაქანი დაუკმაყოფილებელ სურვილებს, აზრებს თუ ემოციებს. ასეთი ხერხით ნერვული სისტემა ინარჩუნებს წონასწორობის მდგომარეობას. ასევე ხდება ხშრად ამ ტიპის სიზმარში, მსგავსი შინაარსის გამოვლინება, როდესაც ცხოვრება ბედნიერებას გვანიჭებს ამ დროს ვნახულობთ დამარცხებას, შიშის ემოცია გვიჩნდება. გარდა ამისა ხშირ შემთხვევაში ეს ერთგვარი გამოვლინებაა არაცნობიერის მიერ შიშის და მოლოდინის რაიმე კარგის დასრულების.
2. შემოქმედებითი
როგორც წესი ხშირად ასეთ სიზმრებს ის ადამიანები ნახულობენ ვისაც უშუალო კავშირი აქვს ხელოვნებასთან. მაგ: რეჟისორები, მხატვრები, პოეტები, მსახიობები. ამ ტიპის სიზმრებში მათი ცნობიერი ახალი იდეების და პერსონაჟების მუდმივ ძიებაშია. ეს პროცესი ძილშიც გრძელდება იმის გამო, რომ არაცნობიერი მეტად რეალიზდება ძილში, სადაც ნაკლები ცენზორი ყავს ანუ უფრო თავისუფალია ვიდრე ღვიძილის დროს. მაგალითად როგორ ცნობილია ჩარლზ დიკენსმა ნახა სიზმარშ თავისი ნაწარმოების მრავალი პერსონაჟი. სიზმარი ერთვარი მუზა იყო სალვადორ დალისთვის. ლეონარდო დავინჩმა მრავალი გამოგონების იდეა სიზმრიდან წამოიღო.
3. განმეორებადი
იმ შემთხვევაში თუ სიზმარი გარკვეული პერიოდის განმავლობაში ხშირად მეორდება, წლობითაც კი, ეს არის იმის მანიშნებელი, რომ შენი რაღაც პრობლემა გადაუჭრელი რჩება. არაცნობიერი ყოველ ჯერზე გაძლევს სიგნალს, რომ რაღაცა დაუმთავრებელია. გადაუჭრელი სიტუაცია, რომელიც გვაწუხებს, შფოთვას იწვევს, საჭიროა რომ გაცნობიერდეს, რაც სიზმარში სიმბოლოების სახით თუ პირდაპირი გზით გვეძლევა, რომ შემდეგ რეალობაში გადაიჭრას ეს პრობლემა. განმეორებადი სიზმარი პრობლემის გადაჭრის შედეგად ქრება.
4. სიტუაციური
ეს სიზმრები უმეტეს შემთხვევაში მოგონებაა, უკვე მომხდარის თავიდან განცდა. როგორც წესი ისინი გარემო ზემოქმედების შედეგად გვესიზმრება. მაგ: ეს შეიძლება იყოს საათის წიკწიკი, ხმაური, კარის გაღების ხმა. ამ სიზმრებს არ გააჩნიათ აზრობრივი დატვირთვა თუ ისინი არ განეკუთნებიან განმეორებადი სიზმრების კატეგორიას.
5. სიზმარი გაგრძელებით ანუ ,,სერიალი"
იმ შმთხვევაში როდესაც გვესიზმრება სიზმრები, რომელთაც აქვთ გაგრძელებები მომდევნო სიზმრის ნახვისას, ის უნდა განვიხილოთ როგორც ერთი დიდი სიზმარი, ერთი დიდი ,,ფილმი". რომელსაც აქვს დასაწყისი, შუა ნაწილი და დასასრული. ამ შემთხვევაში საჭიროა, რომ მოხდეს ამ ნაწილების კომპლექსური ანალიზი,რომ ნათლად დავინახოთ რაზეა შენი ,,ფილმი", რა კონკრეტულ პრობლემას უკავშრდება ეს სიზმარი და რა არის მისი არსი. ზოგადად სიზმრები გაგრძელებით თავისი ფორმით დაკავშირებულია განმეორებად სიზმრებთან.
6. ფიზიოლოგიური
ამ სიზმრების შინაარსი განპირობებულია გარემო პირობებით, რაც იმ მომენტისთვის ძილში ყოფნის დროს ჩვენზე მოქმედებს. მაგ: სიცივის შეგრძნებას შეუძლია სიზმარში თოვლი გააჩინოს. შგრძნება იმისა, რომ მაღლიდან ვარდებით სინამდვილეში საწოლიდან ჩამოვარდნაა. ასევე ეროტიული სიზმრები,როდესაც სექსუალური ქცევა შეკავებულია, ამ დროს სიზმარში ხდება სექსუალური აქტის ცხადად შეგრძნება და მის შედეგად პოლუცია.
7. გამაფრთხილებელი
ეს სიზმრები როგორც წესი დაფუძნებულია ამა თუ იმ ფაქტის ცოდნაზე, რომლის შეხსენებასაც ჩვენი არაცნობიერი ცდილობს სიზმრის სახით. მაგ: იცი, რომ გაზქურა დიდი ხანია უშვებს გაზს, მაგრამ გავიწყდება არ აქცევ ყურადღებას, ამ დროს სიზმარში ხდება, რომ გაზით იწამლები. ნახულობ სიზმარში, რომ მანქანის მუხრუჭი გიფუჭდება. სინამდვილეში შენმა არაცნობიერმა იცოდა, რომ გაზქურა გაზს უშვებს, ხოლო მანქანის მუხრუჭი გამოსაცვლელი იყო, მაგრამ ყოველდღიური საქმეები არ გაძლევდნენ ამ პრობლემის გადაჭრის საშუალებას, ამიტომაც ხდებოდა ისე, რომ დევნიდი ამ სიტუაციას არაცნობიერში, ივიწყებდი.
ეს ის სიზმრებია, რომელშიც გვაქვს და ვაკეთებთ იმას რასაც რეალურ ცხოვრებაში ვერ ვახორციელებთ და მასზე ვოცნებობთ. მაგ: ვამარცხებთ ჩვენს კონკურენტებს, ვხდებით მსოფლიო ბრძანებლები, ვცხოვრობთ ფეშენებელურ ვილებში, გვაქვს მილიონი დოლარი თვეში შემოსავალი. ასეთი ტიპის სიზმრის ფუნქციაა დააბალანსოს ადამიანის ფსიქიკური მდგომარეობა, მისცეს გასაქანი დაუკმაყოფილებელ სურვილებს, აზრებს თუ ემოციებს. ასეთი ხერხით ნერვული სისტემა ინარჩუნებს წონასწორობის მდგომარეობას. ასევე ხდება ხშრად ამ ტიპის სიზმარში, მსგავსი შინაარსის გამოვლინება, როდესაც ცხოვრება ბედნიერებას გვანიჭებს ამ დროს ვნახულობთ დამარცხებას, შიშის ემოცია გვიჩნდება. გარდა ამისა ხშირ შემთხვევაში ეს ერთგვარი გამოვლინებაა არაცნობიერის მიერ შიშის და მოლოდინის რაიმე კარგის დასრულების.
2. შემოქმედებითი
როგორც წესი ხშირად ასეთ სიზმრებს ის ადამიანები ნახულობენ ვისაც უშუალო კავშირი აქვს ხელოვნებასთან. მაგ: რეჟისორები, მხატვრები, პოეტები, მსახიობები. ამ ტიპის სიზმრებში მათი ცნობიერი ახალი იდეების და პერსონაჟების მუდმივ ძიებაშია. ეს პროცესი ძილშიც გრძელდება იმის გამო, რომ არაცნობიერი მეტად რეალიზდება ძილში, სადაც ნაკლები ცენზორი ყავს ანუ უფრო თავისუფალია ვიდრე ღვიძილის დროს. მაგალითად როგორ ცნობილია ჩარლზ დიკენსმა ნახა სიზმარშ თავისი ნაწარმოების მრავალი პერსონაჟი. სიზმარი ერთვარი მუზა იყო სალვადორ დალისთვის. ლეონარდო დავინჩმა მრავალი გამოგონების იდეა სიზმრიდან წამოიღო.
3. განმეორებადი
იმ შემთხვევაში თუ სიზმარი გარკვეული პერიოდის განმავლობაში ხშირად მეორდება, წლობითაც კი, ეს არის იმის მანიშნებელი, რომ შენი რაღაც პრობლემა გადაუჭრელი რჩება. არაცნობიერი ყოველ ჯერზე გაძლევს სიგნალს, რომ რაღაცა დაუმთავრებელია. გადაუჭრელი სიტუაცია, რომელიც გვაწუხებს, შფოთვას იწვევს, საჭიროა რომ გაცნობიერდეს, რაც სიზმარში სიმბოლოების სახით თუ პირდაპირი გზით გვეძლევა, რომ შემდეგ რეალობაში გადაიჭრას ეს პრობლემა. განმეორებადი სიზმარი პრობლემის გადაჭრის შედეგად ქრება.
4. სიტუაციური
ეს სიზმრები უმეტეს შემთხვევაში მოგონებაა, უკვე მომხდარის თავიდან განცდა. როგორც წესი ისინი გარემო ზემოქმედების შედეგად გვესიზმრება. მაგ: ეს შეიძლება იყოს საათის წიკწიკი, ხმაური, კარის გაღების ხმა. ამ სიზმრებს არ გააჩნიათ აზრობრივი დატვირთვა თუ ისინი არ განეკუთნებიან განმეორებადი სიზმრების კატეგორიას.
5. სიზმარი გაგრძელებით ანუ ,,სერიალი"
იმ შმთხვევაში როდესაც გვესიზმრება სიზმრები, რომელთაც აქვთ გაგრძელებები მომდევნო სიზმრის ნახვისას, ის უნდა განვიხილოთ როგორც ერთი დიდი სიზმარი, ერთი დიდი ,,ფილმი". რომელსაც აქვს დასაწყისი, შუა ნაწილი და დასასრული. ამ შემთხვევაში საჭიროა, რომ მოხდეს ამ ნაწილების კომპლექსური ანალიზი,რომ ნათლად დავინახოთ რაზეა შენი ,,ფილმი", რა კონკრეტულ პრობლემას უკავშრდება ეს სიზმარი და რა არის მისი არსი. ზოგადად სიზმრები გაგრძელებით თავისი ფორმით დაკავშირებულია განმეორებად სიზმრებთან.
6. ფიზიოლოგიური
ამ სიზმრების შინაარსი განპირობებულია გარემო პირობებით, რაც იმ მომენტისთვის ძილში ყოფნის დროს ჩვენზე მოქმედებს. მაგ: სიცივის შეგრძნებას შეუძლია სიზმარში თოვლი გააჩინოს. შგრძნება იმისა, რომ მაღლიდან ვარდებით სინამდვილეში საწოლიდან ჩამოვარდნაა. ასევე ეროტიული სიზმრები,როდესაც სექსუალური ქცევა შეკავებულია, ამ დროს სიზმარში ხდება სექსუალური აქტის ცხადად შეგრძნება და მის შედეგად პოლუცია.
7. გამაფრთხილებელი
ეს სიზმრები როგორც წესი დაფუძნებულია ამა თუ იმ ფაქტის ცოდნაზე, რომლის შეხსენებასაც ჩვენი არაცნობიერი ცდილობს სიზმრის სახით. მაგ: იცი, რომ გაზქურა დიდი ხანია უშვებს გაზს, მაგრამ გავიწყდება არ აქცევ ყურადღებას, ამ დროს სიზმარში ხდება, რომ გაზით იწამლები. ნახულობ სიზმარში, რომ მანქანის მუხრუჭი გიფუჭდება. სინამდვილეში შენმა არაცნობიერმა იცოდა, რომ გაზქურა გაზს უშვებს, ხოლო მანქანის მუხრუჭი გამოსაცვლელი იყო, მაგრამ ყოველდღიური საქმეები არ გაძლევდნენ ამ პრობლემის გადაჭრის საშუალებას, ამიტომაც ხდებოდა ისე, რომ დევნიდი ამ სიტუაციას არაცნობიერში, ივიწყებდი.
No comments:
Post a Comment